کودکی که یک قوم را نجات داد

اشاره ‏ای به کرامات امام حسن مجتبی علیه السلام

حذیفه بن یمان نقل می‏کند که روزی بر بلندای کوهی، درمجاورت پیامبر

بودیم و امام حسن علیه السلام که کودکی خردسال بود، با وقار و

طمانینه در حال راه رفتن بود. پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم)

فرمودند: ان جبرئیل یهدیه و میکائیل یسدده و هو ولدی والطاهر

من نفسی و ضلع من اضلاعی هذا سبطی و قره عینی بابی هو;

همانا جبرئیل او را همراهی می‏کند و میکائیل از او محافظت می‏نماید

و او فرزند من و انسان پاکی از نفس من و عضوی از اعضأ من و فرزند

دختر و نور چشم من است. پدرم فدای او باد.

پیامبر (صلی الله علیه و آله) ایستاد و ما هم ایستادیم،

ایشان به امام حسن علیه السلام فرمود: انت تفاحتی و انت ‏حبیبی و مهجه قلبی; تو ثمره من و محبوب من و روح و روان منی.
در این هنگام یک مرد اعرابی به سوی ما می ‏آمد، حضرت (صلی الله علیه و آله) فرمود: مردی به سوی شما می ‏آید که با کلامی تند با شما سخن می‏گوید و شما از او بیمناک می‏شوید. او سؤال هایی خواهد پرسید و در کلامش درشتی و تندی است.
اعرابی نزدیک شد و بدون اینکه سلام کند گفت: کدام یک از شما محمد است؟ گفتیم: چه می‏خواهی؟ پیامبر (صلی الله علیه و آله) به او فرمودند: مهلا; آهسته [ای اعرابی]. او که از این برخورد، پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) را شناخت گفت: یا محمد! لقد کنت ابغضک و لم ارک والآن فقد ازددت لک بغضا; ای محمد! درگذشته کینه تو را به دل داشتم ولی تو را ندیده بودم و الان بغضم نسبت‏ به تو بیشتر شد.
پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) تبسم کردند، ما خواستیم به اعرابی حمله کنیم که آن حضرت با اشاره ما را منع فرمودند. اعرابی گفت: تو گمان می‏کنی پیامبری؟ نشانه و دلیل نبوت تو چیست؟ رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمودند: ان احببت اخبرک عضو من اعضائی فیکون ذلک اوکد لبرهانی; اگر دوست داشته باشی عضوی از اعضأ من به تو خبر دهد تا برهانم کامل‏ تر شود.
اعرابی پرسید: مگر عضو می‏تواند سخن بگوید؟ پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمود: نعم، یا حسن قم; آری، ای حسن! برخیز. آن مرد امام حسن علیه السلام را به خاطر کودکیش، کوچک شمرد و گفت: پیامبر فرزند کوچکی را می ‏آورد و بلند می‏کند تا با من تکلم کند. پیامبر صلی الله علیه و آله فرمودند: انک ستجده عالما بما ترید; تو او را به آنچه اراده کرده‏ ای دانا خواهی یافت. امام حسن علیه السلام شروع به تکلم کرد و فرمود: مهلا یا اعرابی!
ما غبیا سألتَ وابن غبی *** بل فقیها اذن و انت الجهول
فان تک قد جهلت فان عندی *** شفأ الجهل ما سال السؤول
و بحرا لاتقسمه الدوالی *** تراثا کان اورثه الرسول
آرام باش ای اعرابی! تو انسانی کند ذهن و فرزند شخص کند ذهن سؤال نکردی، بلکه از یک فقیه و دانشمند سؤال کرده ‏ای ; ولی تو جاهل و نادانی.
پس اگر تو نادانی، همانا شفای جهل تو نزد من است; زمانی که سؤال کننده ‏ای سؤال کند. دریای علمی نزد من است که آن را با هیچ ظرفی نمی‏توان تقسیم کرد و این ارثی است که پیامبر (صلی الله علیه و آله) از خود به جای گذاشته است.
سپس فرمودند: لقد بسطت لسانک و عدوت طورک و خادعت نفسک غیر انک لاتبرح حتی تؤمن ان شأ الله; هر آینه زبانت را باز کردی و از حد خود فراتر رفتی و خود را فریفتی، ولی از اینجا نمی‏روی مگر اینکه ایمان می‏ آوری، اگر خدا بخواهد.
بعد از آن، امام حسن علیه السلام جزء به جزء وقایعی را که برای او اتفاق افتاده بود، بیان کرد و فرمود: شما درمیان قومتان اجتماع کردید وگمان کردید که پیامبر صلی الله علیه و آله فرزندی ندارد و عرب هم از او بیزار است، لذا خون خواهی ندارد و تو خواستی او را بکشی و نیزه ‏ات را برداشتی، ولی راه بر تو سخت ‏شد، در عین حال از تصمیم خود منصرف نشدی و در حال ترس و واهمه به سوی ما آمدی. من به تو از سفرت خبر می‏دهم که در شبی صاف و بدون ابر خارج شدی، ناگهان باد شدیدی وزیدن گرفت و تاریکی شب بیشتر شد و باران شروع به باریدن کرد و تو با دلتنگی تمام باقی ماندی و ستاره ‏ای در آسمان نمی‏دیدی تا به واسطه آن راه را پیدا کنی.
مرد عرب با تعجب گفت: من این قلت‏ یا غلام هذا، کانک کشفت عن سوید قلبی و لقد کنت کانک شاهدتنی و ما خفی علیک شی‏ء من امری و کانه علم الغیب; ای کودک! این خبرها را از کجا گفتی؟ تو از تاریکی و سیاهی قلب من پرده برداشتی، گویا تو مرا نظاره کرده بودی و از حالات من چیزی بر تو مخفی نیست; چنان که گویی این علم غیب است.
سپس آن مرد به دست امام حسن علیه السلام مسلمان شد و رسول گرامی اسلام صلی الله علیه و آله مقداری قرآن به او آموخت و او از پیامبر صلی الله علیه و آله اجازه گرفت و به سوی قوم و قبیله خود بازگشت و عده ‏ای را به دین اسلام وارد کرد.
بعد از آن، هر موقع که امام حسن علیه السلام را می‏ دیدند، خطاب به ایشان می‏گفتند: لقد اعطی مالم یعط احد من الناس; همانا به امام حسن علیه السلام نعمتی عطا شده که به احدی داده نشده است.    
**********************************
بحارالانوار، مجلسی، همان، ج‏۴۳، ص‏۳۳۳ – ۳۳۵.