مهدویت در کلام الهی بخش سوم
مهدویت در کلام الهی بخش سوم بخش سوم: سوره مائده مائده سفره آراسته به طعام را گویند. در روایت است که وقتى حضرت مهدى ارواحنا له الفداء ظهور مى کند، زیورهاى بیت المقدس، تابوت سکینه، مائده بنى اسرائیل و… را بیرون مى آورد. هنگامى که یاران خاص عیسى علیه السلام گفتند: اى عیسى […]
مهدویت در کلام الهی بخش سوم
بخش سوم:
سوره مائده
مائده سفره آراسته به طعام را گویند.
در روایت است که وقتى حضرت مهدى ارواحنا له الفداء ظهور مى کند، زیورهاى بیت المقدس، تابوت سکینه، مائده بنى اسرائیل و… را بیرون مى آورد.
هنگامى که یاران خاص عیسى علیه السلام گفتند: اى عیسى بن مریم آیا خداى تو مى تواند، خوانى را از آسمان بر ما فرود آورد، عیسى علیه السلام گفت: از خدا بترسید و پس از آن همه آیات و بینات، بهانه نگیرید. اگر به راستى ایمان آورده اید؟ گفتند: مى خواهیم از آن بخوریم و دلهایمان یک جهت شود و بدانیم که تو در دعوى رسالتت به ما راست گفتى و بر آن گواه باشیم.
عیسى علیه السلام گفت: بار پررودگارا سفره اى را از آسمان فرو فرست که ما را و مردمان پس از ما را، عید بود و از سوى تو نشانى باشد و تو بهترین روزى دهندگانى خداوند فرمود: من آن را به شما خواهم فرستاد، ولى پس از آن، اگر کسى کافر گشت وى را عذابى کنم که هیچ کس را آن چنان عذاب نکرده باشم [۱]دانشمندان در این مائده اختلاف کرده اند که آیا فرود آمده یا نه. حواریون، پس از آن که آن شرط سخت و سنگین را مترتب بر آن دانستند، از خواسته خود دست برداشتند، ولى صحیح آن است که مائده نازل شد اول به دلیل این که خداوند فرمود: “انى منزلها” و وعده خدا تخلف ناپذیر است، دوم به دلیل دیگر اخبار مستفیضه که از پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم و تابعین در این باره آمده است. درکیفیت آن نیز اختلاف است .
از عمار یاسر از حضرت رسول صلی الله علیه و آله و سلم آمده که آن مائده، نان وگوشت بوده است.
ابن عباس گفته: حضرت عیسى علیه السلام به آنان گفت: سى روز روزه بدارید، آن گاه هر چه از خدا بخواهید شما را مى دهد. آنان روزه را به انجام رساندند و ملائکه، هفت گرده نان و هفت ماهى آوردند و همه مردم از آن خوردند تا سیر شدند.
این قول از امام باقر علیه السلام نیز نقل است. قتاده گفته است که: هر صبح و شام، آن مائده بر یاران عیسى علیه السلام نازل مى شد [۲]
[۱]سوره مائده، ۱۱۲.
[۲]معارف و معاریف ج ۹ ص ۳.
سوره مریم
سعد بن عبدالله قمى مى گوید: به امام عصر ارواحنا له الفداء عرض کردم: اى فرزند رسول خدا تأویل آیه کهیعص[۱] چیست؟ فرمود: این حروف از اخبار غیبى است خداوند زکریا را از آن مطلع کرده و بعد از آن، داستان آن را به حضرت محمد صلی الله علیه و آله و سلم
بازگفته است…
داستان از این قرار است که: زکریا از پرورد گارش درخواست کرد که “اسماء خمسه طیبه را به وى بیاموزد.
خداوند، جبرئیل را بر اوفرو فرستاد و آن اسماء را به او تعلیم داد.
زکریا چون نام هاى محمد، على، فاطمه و حسن علیه السلام را یاد مى کرد، اندوهش برطرف مى شد وگرفتارى اش از بین مى رفت. و چون حسین علیه السلام را یاد مى کرد، بغض و غصه، گلویش را مى گرفت و مى گریست و مبهوت مى شد.
روزى گفت: بارالها چرا وقتى آن چهار نفر را یاد مى کنم، آرامش مى یابم و اندوهم برطرف مى شود؟ اما وقتى حسین را یاد مى کنم، اشکم جارى مى شود و ناله ام بلند مى گردد؟ خداى تعالى او را از این داستان آگاه کرد و فرمود: کهیعص کاف اسم کربلا و هاء رمز هلاکت عترت طاهره است، و یاء نام یزید ظالم بر حسین علیه السلام و عین اشاره به عطش و صاد نشان صبر او است .
زکریا وقتى این مطلب را شنید، غمگین شد و تا سه روز از عبادتگاهش بیرون نیامد، و به کسى اجازه ندادکه نزد او بیاید . گریه و ناله سر داد و چنین نوحه کرد: بار الها از مصیبتى که براى فرزند بهترین خلایق خود، تقدیرکرده اى دردمندم. خدایا آیا این مصیبت را بر آستانه او نازل مى کنى؟ آیا جامه این مصیبت را بر تن على و فاطمه مى پوشانى آیا این فاجعه را بر ساحت آنان فرود مى آورى؟ بعد از آن گفت: بارالها فرزندى به من عطا کن تا در پیرى چشمم به او روشن شود و او را وارث و وصی من قرار ده آنگاه مرا دردمند اوگردان همچنان که حبیبت محمد را دردمند فرزندش گرداندى .
خداوند، یحیى را به او بخشید و او را دردمند وى ساخت. و دوره حمل یحیى شش ماه بود و مدت حمل امام حسین علیه السلام نیز شش ماه بود و براى آن نیز قضیه اى طولانى است [۲] .
آیه ۷۵: حتی اذا راوا ما یوعدون اما العذاب واما الساعه ….”،؟ یعنى: تا وقتى آن چه به آنان وعده داده مى شود: یا عذاب یا قیامت را ببینند امام صادق علیه السلام فرمودند: منظور از ساعه، قیام قائم است. [۳]
[۱] سوره مریم، آیه۱
[۲] کمال الدین ج۲ ص ۴۲۰.
[۳]بحارالانوا ر، ج ۵۱ص۶۳
سوره ملک
ماء معین از القاب حضرت مهدى ارواحنا له الفداء و به معناى آب روان در زمین است [۱] .
در قرآن آمده است:قل ارایتم ان اصبح ماؤکم غورا فمن یاتیکم بماء معین [۲] بگو اگر آب هاى سرزمین شما فرو رفت، چه کسى براى شما آب روان مى آورد؟
از امام رضا علیه السلام درباره این آیه سؤال شد، حضرت فرمودند: “مأوکم یعنى ابوابکم “که مراد از آن امامان هستندکه هرکدام ابواب الهى بین او و خلق اویند [۳]. اگر هرکدام از این درهاى رحمت الهى بسته شود، سرچشمه حیات معنوى انسان بسته مى شود.
امام محمد باقر علیه السلام نیز در تأویل آیه محل بحث مى فرماید: آین آیه درباره امام قائم ارواحنا له الفداء نازل شده است. می گوید : اگر امامتان از شما غایب گردد و ندانید کجاست چه کسى براى شما امام مى فرستد که اخبار زمین و آسمان و حلال و حرام خدا را براى شما بیاورد
سپس فرمود: سوگند به خدا، تأویل این آیه نیامده و سرانجام خواهد آمد [۴]
در روایتى است که عمار از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم سؤال کرد که مهدى کیست؟ حضرت فرمودند: اى عمار خداوند تبارک و تعالى با من پیمان بسته که از صلب حسین، نه امام بیرون آورد، و نهمین آن ها از مردم پنهان مى شود سپس همین آیه را تلاوت کردند و فرمودند: غیبتى طولانى دارد، به گونه اى که گروهى از عقیده شان بر مى گردند وگروه دیگر ثابت قدم مى مانند پس وقتى آخر الزمان شود، خروج کند و دنیا را پر از قسط و عدل مى کند، همان طورکه از ظلم و جور پر شده است. بنابر این ظاهر آیه مربوط به آب جارى است که مایه حیات موجودات زنده است و باطن آیه مربوط به امام علم و عدالت جهان گستر اوست که آن نیز مایه حیات جامعه انسانى [۵]
اما وجه تشبیه آب به امامان معصوم این است که همان طور که آب رحمت الهى و مایه حیات مادى انسان ها است و بدون آب نمى توان زندگى کرد، امامان معصوم نیز رحمت خداوند و وسیله اى براى وجود حیات روحانى انسان ها و سلامت جامعه اند.
به همین جهت در حدیثى است که ابو حمزه از امام صادق علیه السلام سؤال کرد: آیا زمین بدون امام باقى مى ماند؟ حضرت فرمود: اگر زمین بدون امام باشد، آن را فرو مى برد [۶] آب وسیله اى براى زدودن پلیدى هاى درونى و شرک و جهل وگناه است. آب با فرو رفتن در زمین در آن ذخیره مى شود تا با برنامه ریزى دقیق موجودات زنده از آن بهره مند شوند. حضرت مهدى ارواحنا له الفداء نیز با غیبت خود ذخیره اى براى جهانیان است تا با ظهور خود در موقع مناسب، دنیا با بهره گیرى از وجودشان، راه تکامل و معنویت را پیش بگیرد و مردم به سعادت برسند .
البته باید توجه داشت که آب پنهان در زمین، بدون تلاش و تحمل رنج و زحمت به دست نمى آید. هرگاه انسان احساس تشنگى کند و در زمین، آبى براى آشامیدن نیابد، براى رسیدن به آب هاى زیرزمینى به حفر چاه و قنات مى پردازد. ظهور حضرت مهدى اروحنا له الفداء نیز زمانى تحقق مى یابدکه مردم مشتاق عدالت شوند و با تلاش خود مقدمات آن را فراهم کنند. در این میان فقط مؤمنان واقعى هستند که فقدان وجود آن حضرت را احساس مى کنند و تشنه وصال اویند. همچنان که امام رضا علیه السلام مى فرماید: چه بسیارند مؤمنان اندوهگین و بسیار تشنه که هنگام فقدان آن آب روان غمناک هستند [۷].
[۱] نجم الثاقب باب دوم
[۲]سوره ملک ۳۰
[۳]بحار الانوار ج۲۴ص۱۰۰
[۴]تفسیرنورا لثقلین ج ۵؟ ص ۳۸۷.
[۵]تفسیر نمونه ج۲۴ص۳۶۰
[۶]کافى، ج ۱، ص ۱۷۹.
[۷]بحار الانوار ج۵۲ص۲۸
سوره نساء
آیه ۱۵۹: و ان من اهل الکتاب الا لیومنن به قبل موته و….
و هیچ یک از اهل کتاب نیست جز این که پیش از مرگ، به او ایمان مى آورد.
درباره ضمیر “مَوتهِ ” دو احتمال است؟ یکى این که به اهل کتاب برگردد و دیگر این که به حضرت عیسى علیه السلام بنابر احتمال اول، معناى آیه شریفه این است که “احدى از اهل کتاب نیست جز این که پیش از مرگ، به حضرت عیسى علیه السلام ایمان آورد” و بنابر احتمال دوم، معناى آیه چنین خواهد بود احدى از اهل کتاب نیست جز این که پیش از مرگ حضرت عیسى علیه السلام به او ایمان خواهد آورد. ” برخى از مفسران اهل سنت که احتمال اول را برگزیده اند ناچار شده اند که توجیهات عجیبى را در مورد آیه شریفه ملتزم شوند، ولى بنا بر احتمال دوم، معناى آیه بسیار روشن است . چون طبق عقیده قطعى مسلمانان، حضرت عیسى علیه السلام هنوز زنده است و پس از ظهور حضرت بقیه الله او نیز از آسمان نازل شده و از یاران و اصحاب آن حضرت خواهد بود[۱] وچون به حضرتش اقتدا مى نماید، نصارى نیز به جهت اقتداى حضرت عیسى علیه السلام به حضرت صاحب الامر ارواحنا له الفداء در نماز، به آن حضرت ایمان مى آورند و یهود نیز به حضرت مهدى ارواحنا له الفداء مى گروند.
[۱]تفسیر درالمنثور، ج۲ ص ۴۲۷.
سوره نصر
فتح از القاب حضرت و به معناى پیروزى است.
روایت است که در آیه شریفه اذا جاء نصر الله والفتح[۱] مراد از فتح، قائم ارواحنا له الفداء است.
سوره نور
روایت شده از جابر بن عبدالله انصارى که گفت: در مسجد کوفه داخل شدم، در حالى که امیرالمؤمنین علیه السلام با انگشتان مبارک خود مى نوشت و تبسم مى فرمود.
گفتم: یا امیرالمؤمنین علیه السلام چه چیز شما را به خنده آورده است؟
فرمود: عجب دارم از آن که این آیه را مى خواند، ولى به حق، به آن معرفت ندارد.
گفتم: کدام آیه فرمود: الله نور السَموات و الارض، تا آخر مثل نوره کمشکوه، “مشکوه” محمد صلی الله علیه و آله و سلم است .
فیها مصباح، منم مصباح .
زجاجه الزجاجه حسن و حسین علیه السلام هستند.
کانهاکوکب درى على بن الحسین علیه السلام.
ویوقد من شجره مبارکه محمد بن على علیه السلام است.
زیتونه، جعفر بن محمد علیه السلام است
لا شرقیه موسى بن جعفر علیه السلام است.
ولا غربیه على بن موسى الرضا علیه السلام است.
یکاد زیتها یضء محمد بن على علیه السلام است.
لو لم تمسسه نار على بن محمد علیه السلام است .
نور على نور حسن بن على علیه السلام است.
ویهدى الله لنوره من یشاء قائم مهدى ارواحنا له الفداء است . [۱]
در پاره اى از اخبار معراج آمده است که نور آن حضرت، در عالم اظله میان انوار ائمه علیه السلام مانند ستاره اى درخشان بود در بین سایرکواکب .[۲]
[۱] سوره نور. نجم الثاقب باب دوم
[۲] همان
سوره هود
آیه۸۶ بقیت الله خیر لکم ان کنتم مؤمنین….
یکتا بازمانده خدا براى شما بهتر است، اگر مؤمن هستید.
امام باقر علیه السلام در تأویل این آیه شریفه مى فرماید: “هنگامى که مهدى ظاهر شود… اولین سخنى که بر زبان مبارکش جارى مى شود این آیه شریفه است “[۱]
[۱] بحارالانوار ج۵۲ ص ۱۹۲
سوره واقعه
مد هامتان[۱]دو باغ سبز و سیراب که از غایت سبزى به سیاهى مى زند.
آیه اى است از سوره مبارکه رحمن.
یونس بن ظبیان می گوید: از امام صادق تأویل این آیه را پرسیدم. فرمود: باغ هاى درخت خرما در عصر ظهور مهدى ، یا قبل از ظهور اَن حضرت بین مکه و مدینه به هم پیوسته مى شوند.
[۱] سوره واقعه، آیه۶۴
مسبحات
عنوان دسته اى از سوره هاى قرآن کریم است که با تسبیح خداوند آغاز مى شود.
این سوره ها عبارتند از: بنی اسرائیل ، حدید، صف، حشر, جمعه، تغابن و اعلی
اما م باقر علیه السلام در باب فضیلت این سوره ها فرمود: هرکس همه مسبحات را پیش از آن که بخوابد، تلاوت نماید، نمى میرد تا حضرت مهدى ارواحنا له الفداء را درک کند و چنانچه مرد، در پناه و همسایگى رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم خواهد بود[۱]
[۱]ثواب الاعمال ص۱۴۸ .
دیدگاهتان را بنویسید