وظیفه ما در این ماه مبارک رمضان چیست؟

وظیفه ما در این ماه مبارک رمضان چیست؟

آیت الله جوادی آملی:

مرحوم ابن طاووس با اسناد متعدّدی از وجود مبارک سید الشهداء (س)، از وجود مبارک امیرالمؤمنین(س) نقل می‌کند که وجود مبارک پیغمبر(ص) روزی خطبه خواند، ـ حالا در بعضی از نقل‌ها دارد که آخرین جمعه شعبان و در بعضی از نقل‌ها دارد که آخر شعبان بود ـ فرمود: «أَیُّهَا النَّاسُ إِنَّهُ قَدْ أَقْبَلَ إِلَیْکُمْ شَهْرُ اللَّهِ بِالْبَرَکَهِ وَ الرَّحْمَهِ وَ الْمَغْفِرَه»، پس سالی که نکوست از بهارش پیداست. حالا اگر یک کشاورزی نتواند از این بهار بهره ببرد دیگر خودش مسئول است! سال، سال نکویی است. بهترین بهره‌ای که ما در ماه مبارک رمضان می‌بریم چیست؟ فضایل فراوانی ذکر کردند، یکی از آنها این است که آزادی از بهترین نعمت‌هاست، آزادی که انسان از قید هوس و بردگی هوا و سلطنت شیطان بیرون بیاید، این یک نعمت خوبی است. در همان خطبه شعبانیه فرمود: «أَیُّهَا النَّاسُ إِنَّ أَنْفُسَکُمْ مَرْهُونَهٌ بِأَعْمَالِکُمْ فَفُکُّوهَا بِاسْتِغْفَارِکُمْ وَ ظُهُورُکُمْ ثَقِیلَهٌ مِنْ أَوْزَارِکُمْ فَخَفِّفُوا عَنْهَا بِطُولِ سُجُودِکُم‏»؛ فرمود شما در رهن هستید سعی کنید فکّ رهن کنید. بیان ذلک این است که هر انسان مدیونی باید رهن بدهد، اگر کسی بدهکار بود رهن می‌دهد. در امور مالی وقتی به دیگران بدهکار بود، حالا یا سند خانه‌اش یا فرش خانه خود را رهن می‌دهد؛ حالا اگر کسی «حق الله» به عهده داشت، او که نمی‌تواند بگویند فرش را در گرو می‌گذارم، یا خانه‌ات در گرو است! بلکه خود شخص را گرو می‌گیرند، اگر کسی «حق الله» بر عهده داشت، بدهکار بود، مدیون بود، خودش را گرو می‌گیرند؛ وقتی گرو گرفتند دیگر آزاد نیست. این که می‌بینید بعضی‌ها می‌گویند من نمی‌توانم زبانم را کنترل کنم یا چشمم را کنترل کنم این بیچاره راست می‌گوید، چون در رهن و در گرو اعمال خود است، می‌گوید هر چه می‌خواهم زبانم را کنترل کنم نمی‌توانم! نمی‌توانم؛ یعنی در حد ضرورت، امتناع نیست؛ یعنی سخت است برای او. سرّش این است که آزاد نیست، اگر آزاد بشود که زبانش را کنترل می‌کند، چشمش را کنترل می‌کند؛ یا کسی می‌گوید هر چه می‌خواهم برای نماز شب پا بشوم نمی‌توام، او راست می‌گوید، چون در گرو است وقتی که در گرو باشد دیگر به میل خودش نمی‌تواند کار بکند. چه وقت انسان در گرو است؟ مادامی که «حق الله» را نداد، وقتی «حق الله» نداد، مدیون بود، هر مدیونی باید گرو بدهد. گرو هم در مسائل اعتقادی و اخلاقی خود شخص است، نه مال او و فرش او! حضرت در آن خطبه شعبانیه فرمود: «إِنَّ أَنْفُسَکُمْ مَرْهُونَهٌ»؛ رهن اعمال شماست. «فَفُکُّوهَا بِاسْتِغْفَارِکُمْ»؛ فکّ رهن کنید، شما دَین خود را بدهید آزاد می‌شوید، وقتی که طلب طلبکار را انسان داد آزاد می‌شود. فرمود: «فَفُکُّوهَا بِاسْتِغْفَارِکُمْ»؛ آن وقت آزاد هستند.

(منبع : #خارج_فقه جلسه ۹۵/۳/۱۲)