چرا به امام مهدی علیهالسلام «اباصالح» میگویند؟
آیتالله مکارم شیرازی در این باره میگوید:
اینکه به امام زمان اباصالح میگویند، به سبب این نیست که فرزندی به نام صالح دارد؛ زیرا «اب» در لغت عرب، تنها بهمعنای پدر نیست؛ بلکه بهمعنای صاحب نیز هست. «اباصالح» یعنی کسی که صلحایی در اختیار دارد. این لقب از قرآن گرفته شده است. خداوند متعال میفرماید: «و لقد کتبنا فی الزّبور من بعد الذّکر أنّ الأرض یرثها عبادی الصّالحون؛[۱] و در زبور پس از تورات نوشتیم که زمین را بندگان شایسته ما به ارث خواهند برد».
امام صادق علیهالسلام در روایتی میفرماید: «هرگاه راه را گم کردی، صدا بزن یا صالح. یا بگو: یا اباصالح ما را به راه راست هدایت کنید تا خدا شما را مورد رحمت قرار دهد».[۲]
از روایت ذکر شده که در کتابهای معتبر روایی آمده، روشن میشود، که اگر انسان در راهی حرکت کند و به هر دلیلی راه را گم کند و نداند که از کدام سو باید برود، میتواند «صالح» یا «اباصالح» را صدا بزند و از ایشان درخواست راهنمایی کند.
در روایت آمده است «یا اباصالح ارشدونا»، لفظ «ارشدونا» جمع است از اینجا معلوم میشود گروهی به این کار (هدایت مردم) مشغول هستند. از برخی روایات میتوان نتیجه گرفت که عده ای از این افراد، از جنیان هستند؛[۳] خداوند آنها را، برای راهنمایی مردم قرار داده است.
علامه مجلسی رحمهالله از پدر خویش نقل میکند: وقتی فردی به نام امیراسحاق استرآبادی در راه گم شد، همین جمله روایت بالا را به زبان آورد. آنگاه کسی میآید و به او کمک میکند. امیراسحاق میفهمد که او امام زمان بوده است.[۴]
محدث نوری در حکایت دیگری از ملا علی رشتی نقل میکند: یکی از اهل تسنن، مادری شیعه داشت و از او شینده بود که لقب امام زمان «اباصالح» است و راه گم کردهها را هدایت میکند. روزی او راه را گم میکند و از «اباصالح» کمک میطلبد، آنگاه کسی را مییابد که وی را تا نزدیکی روستایشان هدایت میکند و او نیز شیعه میشود.[۵]
بنا براین دو حکایتی که سند معتبری دارند، «اباصالح» شامل امام زمان نیز میشود. حتی میتوان گفت، ایشان مصداق اصلی این روایت هستند و جنیان و دیگران به فرمان ایشان، مردم را هدایت میکنند و گاهی نیز خود آن حضرت این امر را عهدهدار میشود و گمراهان را هدایت میکند.
معرفی منابع برای مطالعه بیشتر
• نامنامه امام مهدی(عج)، محمّد کاظم بهینا.
• رهتوشه مهدییاوران، جمعی از نویسندگان.
• الشهاب الثاقب در اسماء و القاب امام غائب، سلیمانی بروجردی.
• چرا امام زمان(عج) را اباصالح میخوانیم؟ علی هجرانی.
۱. انبیاء: ۱۵.
۲. من لا یحضره الفقیه، شیخ صدوق، ج۲، ص۲۹۸، ح۲۵۰۶.
۳. الامان من اخطار الاسفار، سیدبنطاووس، باب نهم، ص۱۲۳.
۴. بحارالانوار، علامه مجلسی، ج۵۲، ص۱۷۶.
۵. جنهالماوی، محدث نوری، حکایت ۴۷.
منبع: جنبش سایبری ۳۱۳
دیدگاهتان را بنویسید