آیه “بقیه الله خیر لکم ” درباره امام زمان(ع) است؟

آیه “بقیه الله خیر لکم ان کنتم مومنین” درباره امام زمان(ع) است

به گزارش پایگاه خبری آینده روشن: در قرآن کریم آیات بسیاری داریم که موضوع اولیه آیه در زمان انبیای گذشته بوده است اما مصداقی از آن نیز در زمان رسول گرامی اسلام(ص) محقق می شود. تمامی ماجراهایی که از انبیای کرام نقل شده است به این دلیل بوده که آن ماجرا ربطی به عصر رسول گرامی اسلام و وقائع زمان آن حضرت داشته است . از واضح ترین آنها می توان به آیه “رَحمَهُ اللهِ وَبَرَکَاتُهُ عَلَیکُم أهلَ البَیتِ” (هود ۷۳) “بخشایش و برکت های خداوند بر شما اهل این خانه باد” اشاره نمود که در شان حضرت ابراهیم و خاندانش نازل شده است اما رسول خدا از خداوند طلب نمودند که آن را در ذریه وی نیز قرار دهد :

قوله: کما صلیت على آل إبراهیم هم إسماعیل وإسحاق وأولادهما ، وقد جمع الله لهم الرحمه والبرکه بقوله: رحمه الله و برکاته علیکم أهل البیت إنه حمید مجید ولم یجمعا لغیرهم، فسأل النبی(ص) إعطاء ما تضمنته الآیه

نیل الأوطار – الشوکانی – ج ۲ – ص ۳۲۵

قول رسول خدا که فرمودند همانطور که بر ابراهیم و آل ابراهیم درود فرستادی مقصود اسماعیل واسحاق واولاد ایشان است وخداوند برای ذریه وی رحمت وبرکت را جمع فرموده است چون در قرآن فرموده: بخشایش و برکت های خداوند بر شما اهل این خانه باد که او ستایش شده بخشنده است و این دو مطلب برای هیچ کس جمع نشدند .پس رسول خدا(ص) از خداوند خواست که آنچه را که در این آیه آمده است به وی عطا شود . قال تعالى: (رحمه الله وبرکاته علیکم أهل البیت إنه حمید مجید) فسأل (ص) إعطاء ما تضمنته هذه الآیه مما سبق إعطاؤه لإبراهیم

مغنی المحتاج – محمد بن أحمد الشربینی – ج ۱ – ص ۱۷۶

خداوند فرمود: بخشایش و برکت های خداوند بر شما اهل این خانه باد که او ستایش شده بخشنده است. پس رسول خدا(ص) از خداوند خواست که آنچه را این آیه شامل وی می شود – که به ابراهیم عطا شده بود – به وی عطا کند و به همین دلیل در روایات می بینیم که هنگام سلام کردن به اهل بیت رسول خدا و درود فرستادن بر ایشان همین آیه را تلاوت می کرده اند:

ثم نهض الیمانی وهو یقول رحمه الله وبرکاته علیکم أهل البیت

الکافی – الشیخ الکلینی – ج ۱ – ص ۳۴۷

شخص یمنی ایستاد و گفت: بخشایش و برکت های خداوند بر شما اهل این خانه باد

آیه مورد بحث نیز همین طور است .

بقیه الله به معنی کسی یا چیزی است که خداوند برای مردم باقی گذاشته است :

(بقیه الله خیر لکم) أی ما یبقیه الله لکم بعد إیفاء الحقوق

تفسیر القرطبی – القرطبی – ج ۹ – ص ۸۶

بقیه الله بهتر است برای شما یعنی آن چیزی که خداوند برای شما بعد از دادن حق دیگران باقی گذاشته است. پس معنی بقیه الله عام است و شامل هر چیزی می شود که خداوند برای مردمان باقی گذاشته باشد. یکی از مهمترین آنها کسی است که خواهد آمد و جامعه را پر از عدل و داد می نماید.

به همین دلیل حتی در بعضی کتب اهل سنت آمده است که خود حضرت خود را بقیه الله نامیده ودیگران هم به حضرت ولی عصر بقیه الله می گویند .

وعن أبی جعفر أیضا قال: المهدی منا منصور بالرعب …وصاح صایح من السماء بأن الحق معه ومع أتباعه فعند ذلک خروج قائمنا، فإذا خرج أسند ظهره إلى الکعبه واجتمع إلیه ثلاث مائه وثلاثه عشر رجلا من أتباعه، فأول ما ینطق هذه الآیه: (بقیه الله خیر لکم إن کنتم مؤمنین) ثم یقول: أنا بقیه الله وخلیفته وحجته علیکم، فلا یسلم مسلم علیه إلا قال: السلام علیک یا بقیه الله فی الأرض…

الفصول المهمه فی معرفه الأئمه – ابن الصباغ مالکی – ج ۲ ص ۱۱۳۳- ۱۱۳۵چاپ دار الحدیث

از ابا جعفر(امام باقر) نقل شده است که گفت مهدی از ماست( اهل بیت) و خداوند او را با انداختن ترسش در دل دشمنان یاری می کند … منادی از آسمان ندا می دهد که حق با او و اطرافیانش است. در آن هنگام قیام کننده ما قیام می کند. پس وقتی ظهور کند به کعبه تکیه داده و سیصد وسیزده نفر همراه وی جمع می شوند. پس اولین چیزی که می گوید این آیه است: (بقیه الله خیر لکم إن کنتم مؤمنین) سپس می گوید ای مردم من بقیه الله در زمین هستم وخلیفه خداوند و حجت او بر شما .پس هیچ کس به وی سلام نمی کند مگر اینکه می گوید سلام بر تو ای بقیه الله…

مرحوم آیت الله مرعشی در کتاب شرح احقاق الحق مدارک دیگری نیز از کتب اهل سنت برای این مطلب نقل فرموده اند :

منهم العلامه الشیخ عبد الهادی الأبیاری فی “العرائس الواضحه ” ( ص ۲۰۹ ط القاهره ) قال: وعن أبی جعفر من خبر طویل: أنه إذا خرج أسند ظهره إلى الکعبه واجتمع إلیه ثلاثمائه وثلاثه عشر رجلا من أتباعه، فأول ما ینطق بهذه الآیه: (بقیه الله خیر لکم إن کنتم مؤمنین) ثم یقول: أنا بقیه الله وخلیفته وحجته علیکم فلا یسلم علیه أحد إلا قال: السلام علیک یا بقیه الله فی الأرض …

ومنهم العلامه المذکور فی ” جالیه الکدر ” (ص ۲۰۹ ط مصر). روى الحدیث عن أبی جعفر بعین ما تقدم عن ” العرائس الواضحه ” .

شرح إحقاق الحق – السید المرعشی – ج ۱۳ – ص ۳۳۲

از ایشان (کسانی که از علمای اهل سنت این روایت را در کتبشان نقل کرده اند) علامه شیخ عبد الهادی ابیاری است که در کتاب العرائس الواضحه ص ۲۰۹ چاپ مصر گفته است واز ابا جعفر( امام باقر(ع)) روایتی است طولانی در مورد اینکه وقتی مهدی ظهور کند به کعبه تکیه داده ۳۱۳ نفر از طرفدارانش نزد وی جمع شده اولین چیزی که می خواند این آیه است که: (بقیه الله خیر لکم إن کنتم مؤمنین) سپس می گوید من بقیه الله هستم وخلیفه او وحجت خداوند بر شما پس هر کس به وی سلام می کند می گوید سلام بر تو ای بقیه الله …

واز ایشان همین علامه ای که ذکر شد در کتاب “جالیه الکدر ” است که همین روایت را که در العرائس الواضحه بود نقل کرده است .