شق القمر
شق القمر شَق‌ّالقَمَر (به عربی: انشقاق‌القمر) معجزه‌ای است که در روایات اسلامی به محمد، پیامبر اسلام، نسبت داده شده و گفته شده که کرهٔ ماه به اشارهٔ وی و برای مدت کوتاهی از هم شکافته و یا دونیم شده‌است.[۱] روایات بسیاری از روایات کهن اسلامی این واقعه را شأن نزول آیات ۱ و ۲ سورهٔ […]
شق القمر
شَق‌ّالقَمَر (به عربی: انشقاق‌القمر) معجزه‌ای است که در روایات اسلامی به محمد، پیامبر اسلام، نسبت داده شده و گفته شده که کرهٔ ماه به اشارهٔ وی و برای مدت کوتاهی از هم شکافته و یا دونیم شده‌است.[۱]
-
روایات
بسیاری از روایات کهن اسلامی این واقعه را شأن نزول آیات ۱ و ۲ سورهٔ قمر در نظر گرفته، و بیشتر مفسرین مسلمانِ قرآن، تاریخی بودنِ این حادثه را پذیرفته‌اند. این روایات به صحابهٔ محمد، مانند ابن‌عباس، مالک بن أنَس، عبدالله بن مسعود و دیگران بازگردانده می‌شوند.[۲][۳][۴]
به‌گفتهٔ محقق مسلمان، یوسف علی، ممکن است ماه مجدداً هنگام نزدیک شدنِ روز قیامت شکافته شود. همچنین، به‌گفتهٔ یوسف علی، این آیه ممکن است معنی تمثیلی نیز داشته‌باشد (یعنی موضوع همانند ماه واضح شده‌است).[۵] از اقلیت مفسرین قرآن، که به تاریخی بودن ماجرا اعتقاد ندارند، می‌توان به حسن بصری (درگذشتهٔ سال ۱۱۰ هجری) و عطاء خراسانی (درگذشتهٔ ۱۳۵ هجری) نام برد که اعتقاد داشتند این آیه صرفاً به شکافته شدن ماه در روز قیامت اشاره دارد.[۲]
برخی متفکران مسلمان نیز کلاً با پذیرش حوادث ماورای طبیعت مشکل داشتند و گاهی اوقات درجهت آنچه آنه‌ماری شیمل «افسانه‌زدایی» می‌خوانَد، اقدام کردند. به‌عنوان مثال، شاه ولی‌الله دهلوی معتقد بود که این واقعه ممکن است نوعی خطای باصره بوده، یا این‌که شاید توسط دود، حرکت سریع یک ستاره، ابر، یا کسوف و یا خسوف ایجاد شده‌باشد که این‌گونه به‌نظر آمده که ماه واقعاً دوتکه شده‌است.[۶][۷]
به‌گفتهٔ دانیل مارتین وریسکو، عنوان سورهٔ ۵۴ «قمر» نام نهاده شده در اشاره به چیزی که تقسیم ماه به دو تکه به‌نظر می‌آمد، در زمانی که اهل مکه شروع به آزار مسلمانان نمودند.[۸] مورخ ونسنیک تاریخی بودن شق‌القمر را رد کرده و استدلال می‌کند که قرآن خودش معجزه (به‌شکل سنتی آن) را درمورد محمد رد می‌کند.[۹][۱۰]
آیات اول و دوم سورهٔ قمر بخشی از منازعات میان فلاسفه و الاهی‌دانان مسلمان در قرون وسطی بود، زیرا فلاسفه معتقد بودند که اجسام آسمانی از ۴ عنصر اصلی (خاک، هوا، آتش و آب) تشکیل نشده‌اند که قابل سوراخ کردن باشند.[۷]
چگونگی ماجرا
بر طبق بعضی از روایات اسلامی، محمد، پیامبر اسلام، کرهٔ ماه را به دو نیم انشقاق داد به‌طوری‌که “کوه نور” در میان آن دیده شد، و سپس ماه به‌هم آمد و دو نیمهٔ آن به‌هم چسبید و همانند اول گردید. سایر روایات نیز نحوه‌های دیگری از رؤیت انشقاق را بیان کرده‌اند.
برخی منابع، وقوع شق‌القمر را به قیامت نسبت داده‌اند، درصورتی‌که برخی دیگر آن را به زمان پیامبر منتسب می‌دانند.[۱۱]
مدعیان مخالف
مورخ ونسنیک تاریخی بودن شق‌القمر را رد کرده و استدلال می‌کند که قرآن معجزه (به‌شکل سنتی آن) را درمورد محمد رد می‌کند و تنها خودِ قرآن را معجزهٔ وی می‌داند.[۹][۱۰]
از بزرگ‌ترین ایرادات مطرح‌شده علیه ادعای شق‌القمر، این پرسش بوده‌است که چرا این واقعه در هیچ سند تاریخیِ غیراسلامی در جهان دیده نشده‌است.[۱۲][۱۳] ملا محسن فانی در «دبستان مذاهب» به نقل از یک رهگذر ترسایی می‌پرسد: «اگر شق‌القمر حقیقت داشت، پس چرا هیچ‌یک از منجمین دیگر در جهان آن را به ثبت نرسانیدند، و چرا این واقعهٔ شما در نوشته‌های مسلمین فقط دیده می‌شود؟»[۱۴] البته باید به این نکته نیز توجه داشت که شبِ عربستان با روزِ کشورهای آمریکایی و اروپایی و برخی کشورهای آفریقایی همزمان است، و بنابراین، امکان این‌که منجمانِ این کشورها چنین چیزی را دیده‌باشند وجود ندارد.[۱۵]
شایعات
کتابی در سال ۲۰۰۴ توسط زغلول النجار منتشر شد که یکی از این عکس‌ها را منتشر و ادعا می‌کند که مسلمانی بریتانیایی به نام داوود موسی طاووس به او گفته برنامه‌ای تلویزیونی در سال ۱۹۷۸ دیده که در آن، دانشمندان فضاییِ ایالات متحدهٔ آمریکا، که نامشان ذکر نشده، گفته‌بودند که “ماه خیلی وقت پیش دو تا شده‌است و شواهد متقن بسیاری برروی سطح ماه برای اثبات این وجود دارد.[۱۶] این گفته به‌عنوان مدرکی از سوی مرکز خبریِ Jafariya گزارش شده‌است و در وب‌گاه‌های اینترنتی نیز این را تولید کرده‌اند.[۱۷][۱۸]
در سال ۲۰۱۰ در این مورد از براد بیلی، دانشمند ناسا، سؤال شد و او گفت: «توصیهٔ من این است که هرچه را که برروی اینترنت دیدید باور نکنید. مقالاتی که توسط دانشمندان آن علم بررسی و نقد شده، تنها منابع علمیِ معتبر از اطلاعات است که می‌توان به آنها اطمینان داشت. هیچ‌یک شواهد علمیِ فعلی تأیید نمی‌کنند که ماه زمانی به دو تکه (یا بیشتر) تقسیم شده و پس از آن دوباره به هم وصل شده‌است. “[۱۹] دانشمندان ناسا ترک‌های پوستهٔ ماه را مربوط به کوچک شدن ماه بر اثر سرد شدن آن در طول زمان می‌دانند. آنها معتقدند در گذشتهٔ نه‌چندان دورِ زمین‌شناسی، ماه به‌طور سراسری کوچک شده است. در نتیجۀ این مسئله، ترک‌های پراکنده‌ای که گاهی طول آنها به چند مایل می‌رسد، در سطح ماه پدید آمده‌است.[۲۰]
پانویس
1. «Muhammad.» Encyclopedia Britannica. ۲۰۰۷. Encyclopedia Britannica Online, p. 13
۲. طباطبایی، تفسیر المیزان، سورهٔ قمر، آیات ۱ و ۲
۳. تفسیر ابن کثیر، سورهٔ قمر، آیات ۱ و ۲
۴. «According to al-Tabari, all the expositors (ahl al-ta'wil) agree on essentially this same account for the occasion for the revelation of these verses.» cf. Thomas E. Burman, Religious Polemic and the Intellectual History of the Mozarabs, C.1050-1200, p.150
۵. Yusuf Ali, Meaning of The Noble Qur’an, Sura ۵۴,
۶. Annemarie Schimmel, And Muhammad Is His Messenger: The Veneration of the Prophet in Islamic Piety, University of North Carolina Press, 1985, p.69–۷۰
۷. Robert G. Mourison, The Portrayal of Nature in a Medieval Qur’an Commentary, Studia Islamica, 2002
۸. «Sūra ۵۴ is entitled 'The Moon' (Sūrat al-Qamar), in reference to the moon seeming to split in two at the time the Meccans began to persecute the Muslims» in Daniel Martin Varisco, Moon, Encyclopedia of the Qur'an, Brill, ۲۰۰۷.
۹. Wensinck, A.J. «Muʿd̲j̲iza.» Encyclopaedia of Islam. Edited by: P. Bearman , Th. Bianquis , C.E. Bosworth , E. van Donzel and W.P. Heinrichs. Brill, ۲۰۰۷
۱۰. Denis Gril, Miracles, Encyclopedia of the Qur'an, Brill, ۲۰۰۷.
۱۱. Doctrines of Shiʻi Islam: A Compendium of Imami Beliefs and Practices. Ayatollah Ja'far Sobhani, Jaʻfar Subḥānī, Reza Shah-Kazemi. Translated by Reza Shah-Kazemi. Published by I.B.Tauris, 2001. ISBN 1860647804 pp.۸۶
۱۲. «The philosophers denied the splitting of the Moon because they “claim that there has been no soundly transmitted indubitable reporting of it.”»
Modernity and the Muslim World. Mohammad Akram Gill. AuthorHouse, ۲۰۰۶. ISBN 1425956718 pp.85
۱۳. «It is certainly not an article of faith that billions of gigatonnes of moonrock physically separated a quarter of a million miles away, unnoticed by the world's astronomers.»
Unfolding Islam. P. J. Stewart. Garnet & Ithaca Press, ۱۹۹۵. ISBN 1-85964-046-X pp.58
۱۴. Fani, Mohsan. Oriental Literature (The Dabistan). ۱۶۴۵ AD. Translated by David Shea, Anthony Troyer. Tudor Publishing. New York. ۱۹۳۷. pp.۳۶۱
۱۵. http://porseman.org/q/show.aspx?id=135018
۱۶. Book: Treasures in the Sunnah – A Scientific Approach, Zaghloul El Naggar, pub. Al-Falah Foundation for Translation, Publication, and Distribution, 2004, p41-43, on “james+burke”+pidcock&source=bl&ots=toHIS9dblJ&sig=4TNFYkWBpCHQGqWseFrW88LRSQ0&hl=en&sa=X&ei=dTpiU7vOIZL07Aa87YHgDA&ved=0CDUQ6AEwAQ#v=onepage&q=”james%20burke”%20pidcock&f=false Google books and cited on the author's Web site
۱۷. Jafariya News – moon crack
۱۸. Hoax Slayer – moon split miracle
۱۹. NASA Lunar Science – Evidence of the moon having been split in two
۲۰. NASA's LRO Reveals 'Incredible Shrinking Moon', 19 August 2010
دیدگاهتان را بنویسید